അഗ്നി ദുരന്തങ്ങൾക്ക്‌ അറുതിയില്ലേ പ്രൊഫ്. ജോൺ കുരാക്കാർ

                                         അഗ്നി ദുരന്തങ്ങൾക്ക്‌ 

അറുതിയില്ലേ

                                                       പ്രൊഫ്. ജോൺ കുരാക്കാർ 

 

   രാജ്‌കോട്ടിലെയും ഡൽഹിയിലെയും തീപിടുത്തങ്ങളിൽ ആളപായങ്ങൾ  വർധിക്കുന്നതായി അറിയുന്നു .ഇന്ത്യയിലെ നഗരങ്ങളിൽ തീപിടിത്ത സംഭവങ്ങൾ വളരെ കുത്തനെ ഉയർന്നു. ഫാക്ടറികൾ, ആശുപത്രികൾ, പാർപ്പിട കെട്ടിടങ്ങൾ, സ്‌കൂളുകൾ, ട്യൂഷൻ സെൻ്ററുകൾ, റസ്‌റ്റോറൻ്റുകൾ, തീപിടിത്തത്തിനുള്ള സാധ്യത സർവവ്യാപിയാണ്. ഇന്ത്യയിലുടനീളം അഗ്നി സുരക്ഷയുടെ അലസമായ സമീപനത്തിൻ്റെ  ഉദാഹരണമാണ്

ഇവിടെ സംഭവിച്ചു കൊണ്ടിരിക്കുന്നത് നിർമ്മാതാക്കൾ നിലവാരമില്ലാത്ത മെറ്റീരിയലുകൾ ഉപയോഗിക്കുന്നു, അവ നിലനിൽക്കുന്നിടത്ത് നിയമങ്ങൾ അവഗണിക്കുന്നു

.  തീപിടിത്ത സംഭവങ്ങളുടെ വർദ്ധനവ് കണക്കിലെടുത്ത്, 15-ാം ധനകാര്യ കമ്മീഷൻ ശുപാർശകൾ അനുസരിച്ച്, ദേശീയ ദുരന്ത പ്രതികരണ നിധിക്ക് കീഴിൽ "സംസ്ഥാന തലത്തിൽ അഗ്നിശമന സേവനങ്ങൾ ശക്തിപ്പെടുത്തുന്നതിന്" കേന്ദ്രം 2021-22 മുതൽ 2025-26 വരെ 5,000 കോടി രൂപ നീക്കിവച്ചു.

ഇക്കഴിഞ്ഞ ശനിയും ഞായറുമായി രണ്ടു വലിയ അഗ്നിദുരന്തങ്ങളാണു രാജ്യത്തുണ്ടായത്; ആദ്യത്തേത് ഗുജറാത്തിലെ രാജ്‌കോട്ടിലും രണ്ടാമത്തേത് ദേശീയതലസ്ഥാനത്തും. രാജ്‌കോട്ടിൽ ഗെയിമിങ് സോണിലുണ്ടായ തീപ്പിടിത്തത്തിൽ കുട്ടികളടക്കം മുപ്പതിലേറെപ്പേർ മരിച്ചു. രണ്ടാമത്തെ സംഭവമുണ്ടായത് ഡൽഹിയിൽ നവജാതശിശുക്കളെ ചികിത്സിക്കുന്ന ആശുപത്രിയിലാണ്. ഏഴു കുഞ്ഞുങ്ങളാണ് ഇവിടെ വെന്തുമരിച്ചത്.

രാജ്‌കോട്ടിലെ ദുരന്തം മനുഷ്യകൃതമാണെന്ന് അഭിപ്രായപ്പെട്ടുകൊണ്ട് ഗുജറാത്ത് ഹൈക്കോടതി സ്വമേധയാ കേസെടുത്തിട്ടുണ്ട്. ലൈസൻസും അഗ്നിരക്ഷാരേഖയുമില്ലാതെയാണ് ഈ സ്ഥാപനം പ്രവർത്തിച്ചിരുന്നത്. വെൽഡിങ് യന്ത്രത്തിൽനിന്നു തീപ്പൊരിചിതറിയതാണു ദുരന്തകാരണമെന്നാണ് പ്രാഥമികനിഗമനം. 

അംഗീകാരവും അഗ്നിരക്ഷാരയുമില്ലാതെയാണ് ഡൽഹിയിലെ ആശുപത്രിയും പ്രവർത്തിച്ചിരുന്നത്. ആശുപത്രിയോടുചേർന്നുള്ള വൈദ്യുതക്കാലിൽനിന്നാണു തീപടർന്നതെന്നാണ് അനുമാനം. ഇവിടെ ശേഖരിച്ചിരുന്ന ഓക്സിജൻ സിലിൻഡറുകൾ പൊട്ടിത്തെറിച്ചത് അപകടവ്യാപ്തി കൂട്ടി. മറ്റു സ്ഥാപനങ്ങളിലേക്ക് ഓക്സിജൻ സിലിൻഡറുകൾ നിറച്ചുകൊടുക്കുന്ന അനധികൃതകേന്ദ്രം ഇവിടെ പ്രവർത്തിച്ചിരുന്നതായും റിപ്പോർട്ടുണ്ട്.

എത്രയോ അഗ്നിദുരന്തങ്ങൾ രാജ്യത്തുണ്ടായിട്ടും നാം വേണ്ടത്ര പാഠങ്ങൾ ഉൾക്കൊണ്ടിട്ടില്ല എന്നതു സങ്കടകരമാണ്. സുരക്ഷാചട്ടങ്ങളില്ലാതെ പ്രവർത്തിക്കുന്ന സ്ഥാപനങ്ങൾക്കുനേരേ ഉദ്യോഗസ്ഥർ പലപ്പോഴും കണ്ണടയ്ക്കുകയാണെന്ന ആരോപണം വ്യാപകമാണ്. ഇപ്പോൾ ദുരന്തമുണ്ടായ സ്ഥാപനങ്ങളുടെ കാര്യത്തിലും സമാന ആരോപണമുണ്ട്.

അഗ്നിദുരന്തമെന്നുകേൾക്കുമ്പോൾ ഇന്ത്യക്കാരുടെ മനസ്സിൽ ആദ്യമെത്തുന്ന ഓർമ്മ 1997-ലെ ഡൽഹി ഉപഹാർ തിയേറ്റർ സംഭവമായിരിക്കും. 59 പേർ മരിച്ച ആ ദുരന്തത്തിനുശേഷംനടന്ന അന്വേഷണങ്ങളിൽ വെളിപ്പെട്ടത് സ്ഥാപനം അഗ്നിരക്ഷാചട്ടങ്ങളൊന്നും പാലിച്ചിരുന്നില്ല എന്നാണ്. കൊൽക്കത്തയിൽ പഞ്ചനക്ഷത്രസൗകര്യങ്ങളുള്ള സ്വകാര്യ ആശുപത്രിയിൽ 2011 ഡിസംബറിലുണ്ടായ അഗ്നിബാധയിൽ 89 പേരാണു മരിച്ചത്. ഇതിൽ എൺപതുപേരും തീവ്രപരിചരണവിഭാഗത്തിൽ ചികിത്സയിൽക്കഴിഞ്ഞവരായിരുന്നു. രണ്ടു മലയാളിനഴ്‌സുമാരും മരിച്ചു. പ്രാഥമിക സുരക്ഷാമുൻകരുതലുകൾപോലും ആശുപത്രിയിൽ ഉണ്ടായിരുന്നില്ലെന്നു പിന്നീട് വ്യക്തമായി. അപകടമുണ്ടായപ്പോൾ രോഗികളെ ഉപേക്ഷിച്ച് ആശുപത്രി ജീവനക്കാർ കടന്നുകളഞ്ഞു. ഡൽഹിയിലെ ആശുപത്രിയിൽ കഴിഞ്ഞദിവസം ദുരന്തമുണ്ടായപ്പോഴും ഇതുതന്നെ സംഭവിച്ചു. ഓടിക്കൂടിയ നാട്ടുകാരാണ് ആദ്യഘട്ട രക്ഷാപ്രവർത്തനം നടത്തിയത്.

 

സർക്കാർവകുപ്പുകളുടെ അംഗീകാരമില്ലാതെയും സുരക്ഷാചട്ടങ്ങൾ പാലിക്കാതെയും പ്രവർത്തിക്കുന്ന സ്ഥാപനങ്ങൾക്ക്‌ മൂക്കൂകയറിടുകതന്നെവേണം. ഓരോ ദുരന്തമുണ്ടാകുമ്പോഴും അന്വേഷണക്കമ്മിഷനുകൾ സമാനദുരന്തങ്ങൾ ഭാവിയിൽ ഉണ്ടാകാതിരിക്കാനുള്ള ശുപാർശ സമർപ്പിക്കാറുണ്ട്. അവ നടപ്പാക്കാൻ മിക്കപ്പോഴും ഭരണാധികാരികൾ ആർജവത്തോടെ ശ്രമിക്കാറില്ല. സ്വാധീനംചെലുത്താൻ കഴിവുള്ളവർ സുരക്ഷാവ്യവസ്ഥകൾ ലംഘിച്ചാൽ അധികൃതർ കണ്ടില്ലെന്നുനടിക്കുന്നത് നമ്മുടെ രാജ്യത്ത് സാധാരണമായിരിക്കുന്നു. അതിന്റെ തിക്തഫലം അനുഭവിക്കേണ്ടിവരുന്നവർഅവഗണിക്കപ്പെടുകയുംചെയ്യുന്നു. 

1999 മെയ് 31 ന് ഡൽഹിയിലെ മതിൽക്കെട്ടുള്ള ഒരു ഗോഡൗണിലുണ്ടായ തീപിടിത്തത്തിൽ 48-ലധികം പേർ മരിച്ചു. രാസവസ്തുക്കളും പെയിൻ്റ്, റെസിൻ തുടങ്ങിയ കത്തുന്ന വസ്തുക്കളും സൂക്ഷിക്കാനാണ് ഗോഡൗൺ ഉപയോഗിച്ചിരുന്നത്. ഇരകളിൽ ഭൂരിഭാഗം പേർക്കും 70 മുതൽ 80 ശതമാനം വരെ പൊള്ളലേറ്റതിനാൽ മരണസംഖ്യ ഉയരുമെന്ന് പ്രതീക്ഷിക്കുന്നു,” ഇരകളിൽ ഭൂരിഭാഗവും പ്രവേശിപ്പിക്കപ്പെട്ട ലോക് നായക് ജയപ്രകാശ് ആശുപത്രിയിലെ ഡോക്ടർമാരിൽ ഒരാൾ പറഞ്ഞു.

 

തീപിടിത്തത്തിൻ്റെ തീവ്രത കാരണം റോഡിൻ്റെ എതിർവശത്തുള്ള കട കത്തിനശിക്കുകയും മനുഷ്യരെയും മൃഗങ്ങളെയും കത്തിനശിക്കുകയും ചെയ്തു. “ഗോഡൗണിൽ നിന്ന് ഉയർന്നുവന്ന തീഗോളം ഭയാനകമായ വേഗതയിൽ സമീപത്തെ കെട്ടിടത്തിലേക്ക് ഇടിക്കുകയായിരുന്നു,” അഗ്നിശമനസേന ഉദ്യോഗസ്ഥനായ എസ്എസ് തുള്ളി പറഞ്ഞു.

 

30 ഫയർ എഞ്ചിനുകളും ഡൽഹി ഫയർ സർവീസിൽ നിന്നുള്ള 100 അഗ്നിശമന സേനാംഗങ്ങളും താമസക്കാരുടെ സഹായവും ചേർന്ന് മൂന്ന് മണിക്കൂർ നീണ്ട പരിശ്രമത്തിനൊടുവിലാണ് തീ നിയന്ത്രണ വിധേയമാക്കാനായത്. “ഞങ്ങൾ പ്രദേശത്തെത്തുമ്പോഴേക്കും മിക്ക നാശനഷ്ടങ്ങളും സംഭവിച്ചു,” ഡെപ്യൂട്ടി പോലീസ് കമ്മീഷണർ (സെൻട്രൽ) എസ്ബികെ സിംഗ് പറയുന്നു.

 

കത്തി നശിച്ച നാല് കെട്ടിടങ്ങളിലും പട്ടം, മുള, തുണിത്തരങ്ങൾ തുടങ്ങിയ കത്തുന്ന വസ്തുക്കളാണ് സൂക്ഷിച്ചിരുന്നത്. തീപിടിത്തത്തിൻ്റെ കാരണം സംബന്ധിച്ച് പോലീസിന് ഇപ്പോഴും സൂചനയില്ല. ലൈസൻസില്ലാതെ അപകടകരമായ രാസവസ്തുക്കൾ ഗോഡൗണിൽ സൂക്ഷിച്ചിരുന്നതായും കഴിഞ്ഞ നാല് വർഷമായി രാസവസ്തുക്കൾ സൂക്ഷിക്കാൻ ഒരു ലൈസൻസ് പോലും നൽകിയിട്ടില്ലെന്നും ഡൽഹി മുനിസിപ്പൽ കോർപ്പറേഷൻ സ്ഥിരീകരിച്ചു.

 

തിരക്കേറിയ വാണിജ്യ മേഖലകളിൽ നിന്ന് കിഴക്കൻ ഡൽഹിയിലെ ഗാസിപൂരിലെ ചരക്ക് കോംപ്ലക്സിലേക്ക് കെമിക്കൽ ഗോഡൗണുകൾ മാറ്റുമെന്ന് പ്രഖ്യാപിച്ചാണ് ഡൽഹി സർക്കാർ ഈ സംഭവത്തോട് പ്രതികരിച്ചത്. ലഫ്റ്റനൻ്റ് ഗവർണർ വിജയ് കപൂറിൻ്റെ നേതൃത്വത്തിൽ ചേർന്ന ഉന്നതതല യോഗമാണ് ഈ തീരുമാനമെടുത്തത്. അനധികൃതമായി കത്തുന്ന വസ്തുക്കൾ സൂക്ഷിക്കുന്ന കെട്ടിടങ്ങൾ പരിശോധിക്കാൻ മുനിസിപ്പൽ കോർപ്പറേഷൻ ഒരു ടാസ്‌ക് ഫോഴ്‌സും രൂപീകരിച്ചിട്ടുണ്ട്. ഈ അഗ്നിദുരന്തങ്ങളിൽ  സർക്കാർ പാഠം പടിക്കുകമോ ?

 

പ്രൊഫ്. ജോൺ കുരാക്കാർ